Het is kwart over 6 in de ochtend en mijn dochter van bijna 9 maanden is klaarwakker. Iedere avond gaat ze na de avondfles om half 8 slapen. En bijna iedere ochtend, mits goed gegeten en er geen tandjes doorkomen, wordt ze om dezelfde tijd wakker. Overdag slaapt ze gemiddeld twee keer anderhalf uur. We bieden haar structuur zodat ze overdag lekker in haar vel zit. Hoe anders is het bij onszelf. We verkeren in crisis van een chronisch slaaptekort. En de structuur die we voorheen hadden, proberen we terug te krijgen. Ik merk aan mijn lijf en geest dat het slaaptekort gevolgen heeft.
Het verstoorde slaapritme heeft invloed op werk en sport. En ja, ook onze onderlinge relatie. Je wordt toch wat kribbiger. Ik denk met weemoed terug aan mijn tijd als oud-topsporter. Ik sliep toen minstens net zoveel uren als onze dochter Maren. Afijn, iedereen zegt altijd: het eerste jaar is een hel en ‘alles is een fase’. Ik houd me daar maar aan vast.
De legendarische uitspraak van Joop Zoetemelk, ‘de Tour win je in bed’ kent iedereen. Een wat minder bekende Nederlandse sporter is Lornah Kiplagat. Zij had een vergelijkbare quote: ‘kampioen word je niet in training, maar in je bed!’ De wereldkampioene halve marathon en cross sliep in haar trainingsperiodes gemiddeld 15 uur per dag. Dit vertelde ze mij toen ik bij haar op bezoek was voor een hoogtestage in Kenia. Ik verbleef in het wereldberoemde Iten, waar de beste hardlopers ter wereld trainen. Daar ontdekte ik voor het eerst de kracht van slapen. Er was ook weinig te doen dan trainen, eten, rusten en slapen. Een maand lang deden we niets anders.
Ik werd me bewust dat iedereen hard kan trainen, iedereen goed kan leren hardlopen, maar wat niet iedereen goed kan, is rusten, slapen, ontspannen. De beste sporters ter wereld zijn juist goed in rusten. Ik ben steeds meer overtuigd dat zij hiermee het verschil maken.
Hoe anders leven jij en ik. Door verslaving aan technologie en de huidige tijd waarin wij leven, hebben we het idee dat we constant ‘aan’ moeten zijn. En met ‘aan’ bedoel ik online en een 24/7 werkmentaliteit. Na een hele dag werken proberen we krampachtig tijd vrij te maken voor familie en sport, maar te weinig plannen ‘niets’. Even helemaal niets moeten. Ook eens ‘uit’ staan, maar dan niet alleen als we slapen. Slapen en rusten is zijn interessante thema’s die meer aandacht verdienen.
Hoe anders is de wereld van succesvolle sporters. Echter, wie denkt dat zij alleen maar sporten hebben het mis. Denk bijvoorbeeld aan de wielrenners in de Tour de France. Direct na de finish moeten ze ook aan allerlei plichten voldoen. Ze maken lange dagen. Met nog een torenhoge adrenalinepeil is het moeilijk in slaap vallen. Voor ons als gewone sterveling geldt dat eigenlijk niet anders. Het verschil is echter dat zij ook hun rust, slaap en ontspanning goed gepland hebben. Van op-maat-gemaakte matrassen tot heuse slaapprotocollen die nageleefd worden. Alles om de volgende dag weer topfit aan de start te verschijnen.
Ik ben de laatste tijd als coach echt bevangen geraakt door thematieken slaap, rust en ontspanning. Niet alleen omdat ik het nu als ouder ervaar wat slaaptekort met je doet, maar vooral wat ik zie bij het coachen van hardlopers. Het is niet alleen meer coachen op welk tempo iemand moet leren lopen, maar gesprekken gaan ook steeds vaker over randzaken zoals slaap, omgaan met stress en ontspanning.
In de dagelijkse praktijk merk ik dat hardloopblessures steeds vaker stress gerelateerd zijn. Ooit las ik het boek van haptonoom Ted Troost met de titel: ‘het lichaam liegt nooit’. Ik kan me nog een hoofdstuk herinneren waar hij letterlijk zegt dat stress in je kuiten kan gaan zitten. Hoeveel hardlopers zijn er wel niet, die regelmatig vage kuitklachten hebben, die steeds maar weer terugkeren. Een interessant fenomeen waar ik als coach in de toekomst ongetwijfeld vaker mee te maken zal krijgen.
Ben jij in voorbereiding voor een marathon? Heb jij het idee dat je harder moet trainen om je doel te halen? Wellicht zou je ook eens kunnen kijken of je wat meer rust in je leven kan creëren met meer slaap en voldoende tijd waarin je helemaal niets doet. Het gaat immers niet om hoe hard je traint, maar hoe goed je kunt rusten.
Succes en veel loop- en slaapplezier! ?
Dennis Licht